Listopad 2020 – prezentacja profili pionowych stężenia PM10
13.11.2020 – prędkość wiatru była bardzo niska, choć nieznacznie wzrosła około godziny 10 – 11 (z 0.5 do około 1.5 m/s). Na wykresach zaobserwować możemy powolny wzrost stężenia z czasem w całym profilu. Od wartości 10-15 µg/m3 wczesnym popołudniem do ok. 30 µg/m3 koło godziny 18.
14.11.2020
Stężenie PM10 od rana do godzin popołudniowych utrzymywało się stabilnie na poziomie około 40 µg/m3, dopiero po godzinie 16 wartość stężenia przy powierzchni ziemi zaczyna zauważalnie rosnąć do 70 µg/m3. Wyraźny trend wzrostowy po godzinie 16 zaobserwować możemy również w pomiarach prowadzonych przez GIOŚ na stacjach al. Krasińskiego oraz ul. Dietla. Jednostajny profil stężenia mógł być powodowany wiatrem wiejącym od godziny 8, który ustał właśnie po godzinie 16.
15.11.2020
Tego dnia otrzymano dane z 30 pojedynczych lotów pomiarowych. Loty rozpoczęły się o godzinie 8:48 a zakończyły o 18:39. Warunki meteorologiczne były bardzo stabilne. Na wykresach zaobserwować można zarówno poranne przełamanie się warstwy inwersyjnej, któremu towarzyszy transport zanieczyszczeń do wyższych warstw atmosfery („slajdy” od godz. 8:48 do 10:09), następnie stężenie w całym profilu stabilizuje się na poziomie 40-50 µg/m3. W kolejnych godzinach stężenie w cały profilu sukcesywnie maleją z uwagi na wiatr wiejący z prędkością dochodząca do około 1.5 m/s o godzinie 13, który w kolejnych godzinach cichnie prowadząc do stopniowego wzrostu stężenia PM10. Od godziny 16 do końca pomiarów zaobserwować można wyraźne gromadzenie się zanieczyszczeń w przyziemnych warstwach atmosfery wynikające z powstałej w tym okresie inwersji termicznej. Zaobserwować można, że wysokość warstwy to około 100 metrów ponad poziom gruntu.
16.11.2020
Tego dnia obserwujemy wyraźny wzrost prędkości wiatru w godzinach popołudniowych. Spardek stężenia na stacjach GIOŚ zaobserwować można jednak dopiero po godzinie 16. Niestety z uwagi na to, że loty prowadzone były wyłącznie do godziny 13:47 nie możemy zaobserwować rozwoju profilu pionowego stężenia zanieczyszczeń w godzinach późno popołudniowych. Wyraźnie jednak widać przełamanie warstwy inwersyjnej z poprzedniego dnia w godzinach porannych.
17.11.2020
W ciągu dnia profil stężenia jest bardzo stabilny. Wartości nieznacznie maleją pomiędzy godziną 10:30 a 14:00, aby pozostać na podobnym poziomie aż do godziny 16 (analogiczny przebieg obserwujemy na stacjach GIOŚ). Na ostatnim „slajdzie” z godziny 17 obserwujemy wzrost stężenia (zgodnie z GIOŚ), jednak wartości przy powierzchni ziemi są niższe aniżeli w wyższych warstwach, co może świadczyć pochodzeniu zanieczyszczeń spoza obszaru miasta.
18.11.2020
Obserwujemy powolny wzrost stężenia PM10 od godzin porannych w całym profilu. Natomiast po godzinie 16 wartości rosną dużo szybciej przy powierzchni ziemi aniżeli w wyższych warstwach co może świadczyć o rozwijającej się warstwie inwersyjnej o wysokości, jak poprzednio, około 100 metrów ponad poziom gruntu.
21.11.2020
Mamy do czynienia z bardzo podobną sytuacją (jak dnia 18.11) z budującą się warstwą inwersyjna po godzinie 16. Nie do końca jasne jest zróżnicowanie profili pomiędzy lotami w górę i w dół. Może ono być spowodowane zarówno przechodzeniem balonu przez atmosferę i „zaciąganiem” porcji powietrza z innych wysokości, jak również dużą dynamiką czasową zmian stężenia, która powoduje, że lot w górę odbywa się przy innym profilu niż lot w dół.
Opracował Zespół Fizyki Środowiska, WFiIS, AGH w Krakowie
(dr hab. inż. Mirosław Zimnoch, dr. inż. Jakub Bartyzel, mgr inż. Piotr Sekuła).